Instynkt

Każdemu z nas zdarza się zrobić coś odruchowo, bez zastanowienia. Takie bezwarunkowe zachowania są nazywane instynktownymi.

Czy jednak wszystkie zachowania są instynktowne? Na widok wrzącej wody, która wylewa się wprost na nas, każdy zareagowałby tak samo – odskoczyłby lub w inny sposób starałby się uniknąć poparzenia. Inaczej jednak zachowałoby się dziecko, które nie wie czym grozi spotkanie skóry z wrzącą wodą.

Biologia definiuje zachowania instynktowne jako zachowanie, które nie jest wynikiem racjonalnego i świadomego namysłu. Trochę inaczej rozumie te pojęcie Karol Darwin, który definiował instynkt, jako zachowanie tożsame głównie młodym zwierzętom, które bez wcześniejszego doświadczenia wykonują te same czynności.

Czy to oznacza, że człowiek nie zachowuje się instynktownie? Być może go utracił, gdyż mały człowiek bardzo często uczy się zachowań od dorosłych. Czy może instynkt pojawia się u nas później? Z pewnością na widok pożaru każdy z nas wpierw próbowałby go ugasić, a gdyby jego rozmiary były za duże – uciekalibyśmy.

Tego rodzaju zachowanie nazywa się instynktem samozachowawczym i polega na tym, że bez zastanowienia podejmujemy kroki, które mają nam zapewnić bezpieczeństwo.